Kist, etrafı kist duvarı adı verilen doku ile çevrili, sıvı içeren kitledir. Vücutta bütün dokularda kist oluşabilir ancak yumurtalık dışındaki organların kistleri daha çabuk belirti verebilir. Bunun nedeni diğer organlarda meydana gelen kistlerin organlarda fonksiyon bozukluğu yapmasıdır. Yumurtalık kistlerinde ise genelde böyle bir durum söz konusu değildir.
Yumurtalık kistlerinin sebepleri;
Yumurtalık kistlerinin en sık sebebi; hormonal düzensizliklerdir.
Normalde her adet döneminde overler içinde yumurta hücresini taşıyan ve boyutları 3 cm’ye ulaşabilen folikül adı verilen kist oluşur. Sonra bu kist çatlar ve yumurta açığa çıkar. Yumurta sperm ile döllenirse gebelik oluşur, eğer yumurta döllenmezse 2 hafta sonra adet şeklinde atılır. Ancak kadında hormonal düzensizlik varsa bazı kistler çatlamaz ve büyümeye devam ederek folikül kistine dönüşür.
Yumurtalık kistlerin belirtileri;
Yumurtalık kistleri çoğu kez bir şikayete neden olmaz çünkü yumurtalıkların diğer organlara teması zordur. Genellikle rutin kontroller esnasında tespit edilir.
Ağrı nadir görülür. Nadir olarak kistler kendi etrafında dönerse (torsiyon) ya da patlarsa (rüptür) şiddetli ağrı oluşumu söz konusu olabilir. Yumurtalık kistlerinin en sık rastlanan belirtileri şunlardır:
Adet düzensizliği
Karında şişkinlik
Sindirim sistemi şikayetleri
İdrar yolu şikayetleri
Yumurtalık kistleri kaç çeşittir?
1-İnklüzyon kisti: Fonksiyonel olmayan bir kisttir. Çoğu mikroskobik boyuttadır. Hiçbir belirti vermez ve ultrasonda da fark edilemez. Bazı araştırmacılar bu ufak kistlerin uzun dönemde habis (kötü huylu) over (yumurtalık) kanserinin öncüsü olabileceğini savunmaktadır.
2-Follikül kisti: Gençlerde en sık rastlanan yumurtalık kist tipidir. Genelde bulgu vermezler, ancak adet gecikmesine neden olabilmektedir. Gelişen yumurta hücresinin çatlamaması ve büyümeye devam etmesi sonucu oluşur. Büyüklükleri genelde 2-3 santimetredir ve tedavi gerektirmez. Herhangi bir komplikasyon yaratmazlar. Bazı zamanlarda kistin küçülmesini için doğum kontrol hapları kullanılabilir.
3-Korpus luteum kisti: Her yumurtlamadan sonra yumurta hücresinin atıldığı doku farklılaşarak korpus luteum adı verilen dokuya dönüşür ve gebelik oluşursa progesteron plasentadan salınana kadar buradan üretilir. Bazen bu doku kist halini alır ve buna korpus luteum kisti adı verilir. Genelde 3-4 cm büyüklüğündedir. Hormon salgılaması yaptığı için adet gecikmesine yol açabilir. Herhangi bir komplikasyon gelişmezse tedavi gerektirmez. Kendiliğinden kaybolur.
4-Teka-lutein kisti: Aşırı hormon salgısına bağlı olarak, genellikle kısırlık tedavisi alanlarda, çift taraflı olarak (her iki yumurtalıkta da)görülür. Tedavide yatak istirahatı ve takip gerekir.
5-Gebelik luteoması: Gebelik esnasında görülen, bazen 20 cm kadar büyüyebilen kistik yapıdır. Gebelik sonunda geriler.
Yumurtalık kistleri %80 -85 iyi huyludur ve genellikle 20-44 yaş arası kadınlarda görülür. Eğer oluşum sebepleri hormonal düzensizlik ise kısırlığa neden olabilirler.
Yumurtalık kistlerinin tanısı muayene ve ultrasonla konur. Kanser şüphesi varsa ileri radyolojik tetkikler istenir.
Yumurtalık kistlerinin tedavi yöntemleri
Tedavi yumurtalık kistinin cinsine göre değişir.
Basit kistler genelde takip edilir ve küçülmeleri için doğum kontrol hapları kullanılır. İltihabi kistlerde antibiyotik tedavisi uygulanır.
8-10 cm’yi geçen ya da sürekli büyüyen, ultrason ve kan testlerinde kötü huylu olma ihtimali yüksek kistler ise ameliyat ile alınır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
İçerik Güncelleme Tarihi : 26.12.2022